Agora que caeu en desgraza, cítase moito como chantadino a Francisco González, o recén dimitido presidente de honra do BBVA. Aínda se fala tamén de Amancio López, o presidente da hoteleira Hotusa. Pero Chantada conta con outros empresarios que son todo un exemplo. Persoas novas e vinculadas ao rural. Eles son os que poden parar un declive que levou ao municipio a pasar de máis de 14.000 habitantes hai cincuenta anos a tan só oito mil.

Xosé Lois Lamazares.

Non sei que é máis sorprendente, que a empresa Lugar da Veiga estivese presente en Luar, para explicar o seu éxito das Galletas Mariñeiras, ou que fose nomeada por segundo ano consecutivo no ranking que elabora o Financial Times sobre as entidades que máis rápido crecen de toda Europa. Ou poida que unha cousa trouxese a outra, pois para moitos o éxito dentro mídese por coma te valoran fora. Neste estudo, elaborado polo xornal económico británico en colaboración con Statista, FT 1000: Europe’s Fastest-Growing Companies, figuran as 1000 empresas europeas cunha maior taxa de crecemento nos últimos anos. Neste índice resáltanse as entidades que actúan como forza motriz da economía europea. No 2018 alcanzaba xa o posto 503 e desta volta no posto 548 cun crecemento acumulado no período analizado 2014-2017 do 315%. Esta empresa galega de alimentación cólase no ecuador dun listado dominado por entidades do sector da tecnoloxía, construción e servizos con sede en países de Alemaña, Reino Unido e Francia, principalmente. No 2005 os promotores deixaron os seus traballos asalariados, para centrarse nun proxecto propio e cunha premisa clara: apostar polo rural e a economía social. Hoxe poden presumir de ser unha das poucas empresas de alimentación incluídas no ranking do FT. O proxecto, que comezou da man de 5 empregados, na actualidade conta con máis de 50 persoas traballando nas súas instalacións, cunha produción de máis de 4.000 quilos de Galletas Mariñeiras ao día e cunha facturación de 4.700.000 euros no último ano.

O proxecto comezou con 5 empregados e conta hoxe con máis de 50 persoas e unha produción de máis de 4.000 quilos de Galletas Mariñeiras ao día

Características especiais

Cadea de produción das Galletas Mariñeiras

Ten esta empresa varias características especiais que parten da súa “aposta polo rural e pola economía social”, como resalta o seu coordinador Xosé Lois Lamazares, a alma mater desta iniciativa. Non é casual que este economista, que traballou no Sindicato Labrego Galego, na vez de escoller un nome de prosapia para o seu posto, usa o de coordinador. Tampouco que se instalase en Chantada, pois non puideron facelo en Rodeiro, onde son naturais estes irmáns que formaron o núcleo que decidiu pór en marcha este proxecto hoxe tan exitoso. Pero esta dificultade no asentamento non variou a súa filosofía: primeiro déronlle emprego á familia, logo aos da aldea de A Veiga, de onde lle ven o nome, despois aos da parroquia de río, despois aos do concello de Rodeiro… Agora que xa están asentados en Chantada, as xentes da comarca. A súa filosofía de economía social lévaos a que as diferenzas de salario entre as persoas que traballan na empresa sexan mínimas, sobre todo se as comparamos con outras factorías e que se expoñan as contas nas asembleas de traballadores e se toman alí moitas das decisións entre elas as remuneracións. Polo demais, os seus produtos, “galletas mariñeiras” nunha terra de pan, na que cada quen presume do seu, tiveron unha aceptación unánime, que se expandiu polo resto da península, especialmente a Portugal, pero tamén a toda Europa. e aínda digo, se a idea lles xurdiu na Arxentina, onde moraba un dos irmáns Lamazares de Rodeiro, seguramente atoparán alá tamén un mercado… Cando dean feito, pois a demanda non para de medrar.

Queixos Airas Moniz

Queixos Moniz no recente Forum Gastronómico da Coruña

Airas Moniz estivo presente na última voda da filla de Amancio Ortega, nesa comida que serviron só para 80 comensais escollidos de todo o mundo. Non, non foi que o trobeiro resucitase. Quen alí estivo na Coruña foi un queixo que leva o seu nome e se produce en Chantada. Premios que o avalasen non lle faltaban. Eu non estiven alí convidado, así que non lles podo dicir o que comentaron os comensais, pero ou dos seus feitores, Xesús Mazaira, volveu todo satisfeito de poder darlles pan con queixo a aqueles exquisitos notábeis. Si, Xesús Mazaira, foi un dos tres socios, con Ana Rodríguez e Ricardo Gómez, que decidiron pór a andar este proxecto que rachaba coa gandería extensiva e de leite e apostaron polo valor engadido. O proceso de reconversión no que aínda se atopan, consiste en reducir a cabana e cambiar de raza, pasando de muxir 70 vacas frisonas a substituílas por só 45 vacas jersey, que son máis pequenas e comen menos. Co cambio de modelo Outeiro SC, que así se chama a sociedade, pasou de producir 800.000 quilos de leite ao ano a só 450.000, “pero gañamos o mesmo”, afirma Ricardo, que di que “o importante para nós agora non é a produción de litros, o obxectivo que temos é facer o mellor queixo que poidamos”. Percorreron Europa para ver o que por alá facían e tiveron o consello do estremeño José Luís Martínez, un experto en queixos. Querían algo diferente para posicionarse no mercado. Todo isto en só seis anos, dous deles procurando o modelo. Eles querían vacas galegas pero non daban o leite suficiente e apostaron polas jersey. Comezaron con catro. Munxen só unha vez ao día e sen horarios ríxidos. Non ensilan, non gastan en penso nin en maquinaria, as vacas andan todo o día nos prados e, din o que sempre se soubo en Galiza: “que os queixos son bos ou malos, dependendo do que coman as vacas”. Ricardo Gómez e a súa muller Ana Rodríguez puxeron as terras para o novo proxecto. A súa explotación nos anos 90 fora unha das 15 máis grandes de Galiza. Xesús Mazaira, o seu socio, tiña unha xestoría e viña dunha familia de empresarios téxtiles, e aínda fora concelleiro do BNG, con labor de goberno durante catro anos.

Ningún dos tres tiña experiencia algunha facendo queixos e a iso hai que sumarlle a dificultade engadida de facer queixo con leite de jersey, “que é diferente a facelo con leite de frisona”, explica Ana, a mestra queixeira, xa que “os glóbulos graxos da jersey son moi grandes e separa en dúas calladas”. Coa tona, que queda por riba, fan manteiga e co resto, requeixo e tres variedades de queixo. Por esta división da callada logran que, malia que as jersey producen moita materia graxa, o produto final sexa un queixo baixo en graxa (ten tan só un 28% de materia graxa, 10 puntos por baixo da maioría dos queixos galegos). Airas Muniz ten tres elaboracións xa no mercado: Terra, un queixo de pasta branda, Cíthara, un queixo de pasta prensada semicocida tipo gouda que bota entre 6 e 12 meses de maduración, segundo o peso, e Savel, un queixo azul.

Xesús Mazaira quéixase de que hai unha forte demanda de manteiga. Anda a procura dunha explotación que queira investir 40 mil euros para producir unha manteiga que xa está coma vendida e non a dá atopado.

Airas Moniz non dá producido para atender os pedidos e non só son eles mesmos os que comercializan e distribúen os queixos en tendas gourmet e restaurantes, senón que queren que aqueles que os merquen primeiro veñan coñecer como os fabrican e como viven as vacas.

Airas Moniz non dá producido para atender os pedidos e non só son eles mesmos os que comercializan e distribúen os queixos en tendas gourmet e restaurantes

Así, polo lugar de Outeiro, na parroquia do Convento, na mesma que naceu Francisco González, xa pasaron os máis reputados cociñeiros e gourmets de todo o Estado. E os que veñen, non só gustan do queixo, senón que se enamoran da zona e… volven.

Aplican para comercializar os queixos unha filosofía semellantes a moitos viñateiros franceses de chateaux ou pagos, onde o produto vai unido a terra, a paisaxe e a paisanaxe.

Premio á promoción gastronómica

Vendima na Ribeira Sacra

Outra empresa chantadina, tamén relacionada co rural, foi premiada recentemente. Trátase do grupo viñateiro Méndez-Rojo, que recibiu o galardón á Promoción Gastronómica de Galiza, concedido por un xurado que estivo presidido polo alcalde de Lalín, Rafael Cuíña.

Este grupo, do que é director xeral Xan Luis Méndez, foi creado xa no 1940, pero o máximo responsábel comparte coas outras dúas iniciativas a xuventude, o amor á terra e a aposta polo rural.

Hoxe ViniGalicia S.L. está presente nas cinco denominacións de orixe dos viños galegos, con adegas como Terriña ou Viña Romana que se faría máis famosa logo da novela de Dolores Redondo, Todo esto te daré, co que gañou o Premio Planeta, en parte ambientada nesa adega de A Ermida. Nas terras de Rodeiro, de onde son os Lamazares, é onde veranea a escritora vasco-galega.

Xan Luís Méndez.

Pero Xan Luis Méndez non só fai viño. Como a augardente ten agora un mercado reducido, decidiu fabricar un destilado, a xenebra Nordés, creando a empresa Galicia Gin, no ano 2012. O destilado de viño galego tivo unha aceptación unánime, collendo mercados en toda a península e situándose entre as tres mais vendidas en Portugal, pero tamén en Australia e Angola.

Tanto foi o seu éxito que, ao pouco tempo, a multinacional Osborne pasou a formar parte da empresa. “Veu Osborne, pero non se foi Nordés, que segue a producirse na planta de Vedra, destilando viño galego das variedades autóctonas e a ser xenebra galega”.

Xan Luis Méndez non só fai viño. Como a augardente ten agora un mercado reducido, decidiu fabricar un destilado, a xenebra Nordés.

Outra importante iniciativa de Xan Luís foi o vermut Nordesía, tanto o tinto como o branco, producidos con uvas mencía e albariño. Ao pouco tempo de estar no mercado, recibiron sendas Medallas de Ouro no Concurso Mundial de Bruxelas, ao que concorreron 100.000 bebidas procedentes de todo o mundo.

Viños de Vía Romana

Vía Romana, o primeiro viño galego que recibiu o certificado de “viño vegano”, puxo a venda un rosado, que, ademais, quixo darlle o carácter benéfico, doando 1,5 euros de cada botella á Asociación de Chantada de Loita contra o Cancro.

O premio a Promoción Gastronómica, para Xan Luís podería ir acompañado por outros, porque, se por algo se caracteriza este grupo é por turrar por outras iniciativas de Chantada, para dalas a coñecer.

Chantada, que contaba nos anos vinte do século pasado con máis de 17 mil habitantes, foi a comarca, xunto con Betanzos, que máis emigrantes expulsou a América. Nos anos sesenta e setenta a Europa, nos oitenta creou máis de 600  funcionarios, agora hai un xeración que pide paso…, e o seu alcalde, Manuel Varela, volve ao PP logo de dez anos.

Algo non cadra.

DEIXAR UNHA RESPOSTA

Please enter your comment!
Please enter your name here