Cando se trata de Povisa, non falamos dunha empresa calquera, porque ademais de condicionar a sanidade galega é das que “mandan en Vigo”. Prepara un ERE  cun obxectivo claro: obter máis cartos da sanidade pública asinando un novo convenio.

O auxe do Grupo Nosa Terra XXI, que preside o extremeño José Silveira Cañizares, non se entende sen ter en conta as súas relacións con Xulio Fernández Gaioso, de quen é consogro, logo de casar o seu fillo Xosé Bernardo, cunha filla do outrora todopoderoso presidente da Caixanova.

No 1997, polos tempos de producirse este casorio, Silveira, propietario da empresa de remolcadores Remolcanosa, merca Elcano, a maior navieira española, que viña de privatizar o goberno Aznar.

Un ano despois faise coa propiedade de Povisa, o maior hospital privado de todo o Estado. Entra no mundo da sanidade grazas ao doutor Pintado, seu médico, amigo e socio.  Unha boa parte do diñeiro da operación sae dun crédito de Caixavigo.

No ano 2010, dous días antes da fusión de Caixa Galicia con Caixanova, e baixo a supervisión de Deloitte, a entidade de aforro radicada en Vigo triplica a súa participación en Nosa Terra XXI a través do Fondo de Inversión Ahorro 2000, ao que pertence Povisa.

Puido ser unha casualidade.

Como que Rocío Mosquera, xerente do hospital Nosa Señora da Esperanza, pertencente ao mesmo grupo que Povisa, fose nomeada por Núñez Feixóo xerente do Sergas (2009-2012) e a seguir conselleira de Sanidade (2012-2015), sendo ela quen negociou o convenio do ano 2014.

Actualmente, Rocío Mosquera é xerente de Galaria, empresa pública que, anteriormente, presidiu María Luisa Brandt, xerente agora de Povisa.

Pero hai máis casualidades. A propia María Luísa Brandt, traballou en Deloitte (2001-2007), a empresa que auditaba a Povisa. Si, a mesma que, contratada pola Xunta, non atopou ningún burato na entidade presidida por Xulio F. Gaioso.

Adaptar o Álvaro Cunqueiro a Povisa

A planificación do Sergas case sempre se fixo tendo en conta os intereses deste hospital.

Cando o goberno bipartito decide construír un novo centro sanitario en Vigo, para cubrir as demandas sanitarias dunha área de máis de 500.000 persoas, ármase un tremendo balbordo nas altas instancias galegas.

Co proxecto aprobado, sendo Cayetano Rodríguez Escudero secretario xeral do Sergas (2006-2009), a sanidade pública xa non precisaba o hospital de Povisa. O hospital público, que agora se chama Álvaro Cunqueiro, e máis o hospital do Meixoeiro, serían quen de atender os pacientes de toda a área.

Algunha das empresas finalistas no concurso, recibira a “recomendación” de que mercasen Povisa, se querían optar á concesión.

Non aceptaron e pechouse o concurso con bastante escándalo, aínda que amortecido nos medios de comunicación e con presións ás empresas perdedoras desde diversos sectores políticos e económicos de Vigo e Compostela.

A situación mudara co novo Goberno do PP e coaa chegada de Alberto Núñez Feixó á presidencia da Xunta. Axiña se modifica o proxecto primario minorando o que ía ser o novo hospital. E non só iso: privatizase na práctica o Álvaro Cunqueiro, entregándollo a unha empresa que apenas tiña experiencia en xestión hospitalaria.

Ao proxecto do Cunqueiro recortáronlle 400 camas das 1470 previstas, xusto as mesmas (405) que agora ten concertadas Povisa co Sergas

Dáse a casualidade que o recorte ao novo hospital foi de 400 camas sobre as 1.470 previstas no primeiro proxecto. As mesmas que Povisa ten dedicadas agora (405) á atención pública, fronte as 123 que dedica á atención privada.

A plataforma pola Sanidade Pública, BNG e PSOE, denunciaron daquela que a modificación do proxecto primixenio do hospital se realizaba para que “a clínica Povisa siga mantendo o negocio”.

Manifestacións a prol da sanidade pública unha e outra vez, declaracións de médicos, sindicatos e plataformas denunciando a situación, e un alcalde, Abel Caballero, que colle a bandeira da sanidade pública, tísnaa de viguismo e envólvese nela. O non a privatización da sanidade, aínda ecoa en todo Vigo unha e outra vez.

O mesmo Abel Caballero, abandeirado contra a privatización do Hospital Álvaro Cunqueiro, é o que demanda agora que a Xunta lle dea máis diñeiro público a Povisa para “evitar o seu estrangulamento”.

A presentación dun ERE

O hospital Povisa, seguiu a ser, por mor da  decisión de Núñez Feixóo, imprescindíbel para a sanidade galega. Ten ao seu cargo a atención de 137.000 cidadáns da sanidade pública, a medio dun concerto asinado coa Xunta. O último no ano 2014.

Por cada cartilla da Seguridade Social que xestiona Povisa, as arcas galegas páganlle á empresa de Silveira 540 euros ao ano.

Agora Povisa anuncia que é ela a que está a “financiar a sanidade pública”. Afirma que, desde que asinou o convenio, perdeu 42 millóns de euros, máis de 10 millóns por ano. E demanda un cambio no concerto asinado coa Xunta. Quere máis cartos ou que lle permitan despedir a persoal, para ser rendíbel.

Aínda que, todo hai que dicilo, segundo a Asociación Galega para a Sanidade Pública “non ofrece información desagregada dos gastos que lle ocasiona a atención aos pacientes da sanidade pública e da sanidade privada”.

Como a Xunta se nega, Povisa presenta un ERE e pídelle que se faga cargo deses 137.000 pacientes.

A Xunta sabe que hoxe por hoxe non pode facer operativas as 400 novas camas necesarias para atender a eses milleiros de cidadáns, porque Povisa xa forma parte do sistema sanitario público galego, o mesmo que o hospital Álvaro Cunqueiro, con xestión tamén privada. Lembren que son esas 400 camas que lle sacaron a este novo hospital.

A xerente do centro, María Luísa Brandt manifesta que “nós non queremos gañar nada coa sanidade pública, só non perder diñeiro”, cando o concerto co Sergas representa o 77% do seu negocio.

Así que demandan unha saída formulando un dilema: “ou aumentamos os ingresos, ou reducimos os gastos”.

A hospitalización representaría o 87% dos gastos e a farmacia o 13%.

A Xunta xa cedeu un pouco e afirma estar disposta a pagar os medicamentos dos pacientes non ingresados. Pero a Povisa non lle é bastante. As negociacións seguen.

Desde a Asociación Galega para a Sanidade Pública denuncian o grande risco que implica esta medida para o erario público, pois “o hospital privado prescribe unha medicación que será pagada polo Sergas e o Consello de Contas denunciou a coincidencia de pacientes públicos e privados e os gastos sen desglosar”. As 137.000 persoas da sanidade pública que dependen do “hospital de referencia”, son os reféns.

Cantos máis recortes de persoal, peor atención. Por iso ten a lista de espera máis grande da sanidade galega e a Xunta, desglosa en Vigo a espera por atención en Povisa coa dos outros hospitais que xestiona máis ou menos directamente, pois duplica á do Sergas.

Os sindicatos denuncian que o aumento de cartillas en Povisa non levou emparellado o aumento do persoal

Os sindicatos denuncian que o aumento de cartillas que se deu en Povisa, cun dúas fortes campañas propagandísticas, non levou emparellado o aumento do persoal e en consecuencia  a atención aos pacientes empeorou e as listaxes de espera medraron.

A última e intensa campaña publicitaria para que as persoas escollesen Povisa como hospital produciuse hai menos dun ano. Segundo fontes sindicais, conseguiu un aumento de máis de 1.500 cartillas.

Como se entende logo que se os pacientes da Seguridade Social lle dan perdas e non lles chegan a nada como din os 540 euros anuais da Xunta por paciente, se lancen a conseguir máis afiliados da Seguridade Social? Por que a Xunta se viu obrigada a pórlle un tope de 139.000 cartillas no concerto asinado entre ambos?

Povisa ten agora medo a que moitos dos usuarios captados se dean de baixa, e marchen para a ser atendidos nos centros públicos e por iso unha das súas demandas é que o número de persoas a atender se manteña estábel durante todo o ano.

E non se conculca deste xeito a libre elección de médico e hospital que pregoa a Xunta?

A historia dun negocio

No ano 2010, en pleno conflito laboral, Povisa xa ameazou con despedir a 787 traballadores, mediante un ERE semellante ao actual.

No ano 2014, antes de asinar o Concerto Singular que está en vigor, planeou outro ERE para suprimir 56 postos de traballo máis.

As ameazas e as demandas continuas de melloras dos concertos, forman parte da historia da empresa.

No 1996 asinou un vantaxoso concerto que lle permitiu cobrar por adiantado e incrementar os seus ingresos por aumento da poboación asignada (de 102.312 a 127.405, habitantes), e por contratar novas actividades. Paralelamente a estas medidas, o Sergas suprimiu os controis sobre os excesos que se sancionaban economicamente.

No 2006 anunciou recursos xudiciais se o Sergas non pagaba a débeda acumulada entre o ano 2000 e o 2004 por exceso de cota e ofreceuse a resolver as listas de espera en 14 meses se se lles aportaba máis diñeiro.

Na última negociación do Concerto do ano 2014, conseguiu modificar o sistema de pago pasando a cobrar 540 euros por persoa/ano, só 100 euros menos que o Hospital Público Álvaro Cunqueiro malia a non atender a pacientes desprazados, a carecer de numerosos servizos como xinecología, paliativos ou hospitalización a domicilio e a atender procesos de menor complexidade e custo xa que non realiza cirurxía cardíaca, cirurxía torácica, ou non atende psiquiatría, tuberculose e outras patoloxías respiratorias, etc…

Outra importante axuda ao negocio foi que o novo Concerto permitiulle ampliarse captando poboación en todo Vigo (antes só prestaba servizos ao Morrazo, Coia e Val Miñor). A pesar de todo, a mala xestión conduciunos a perder 7,1 millóns nos dous primeiros anos e a presentar unha demanda por 9,8 millóns para medicamentos.

Entre o ano 2000 e o 2018 o incremento do concerto alcanzou o 27,1%, tres veces máis que o crecemento da poboación asignada que foi de tan só o 9,6% (de 126.922 a 139.828 persoas).

Os problemas veñen de lonxe, e aínda que a falta de transparencia é a norma no Concerto, o Informe de Fiscalización do Concerto de Povisa realizado polo Consello de Contas de Galicia en 2006, mostrou que o proceso se realizou vulnerando a lexislación e sen ningunha transparencia, que as revisións anuais eran utilizadas para incrementar substancialmente as ganancias, que os custos se incrementaban utilizando certas trapelas, que existían irregularidades na facturación de consultas, que os servizos se facturaban a un maior prezo do acordado ou que Povisa conseguiu eliminar a inspección médica.

O persoal de Povisa ven reclamando un novo convenio desde 2010, con folgas senelleiras na sanidade

No medio, os traballadores

Se os pacientes semellan estar calados neste conflito, do que son os principais damnificados e, todo o máis, rosman polo baixo, non así os 1.400 traballadores e traballadoras da empresa.

Maria Xosé Abuín, da CIG, afirma que “o ERE é unha chantaxe coa que pretenden cargarse o actual convenio colectivo para que o novo persoal entre en peores condicións”.

A loita do persoal desta empresa ven de lonxe, reclamando mellores condicións de traballo e tamén de atención aos pacientes, con folgas senlleiras na sanidade.

Desde o ano 2010 están a reclamar un novo convenio colectivo, convenio que está paralizado desde aquelas.

Eva Solla, parlamentaria de En Marea, considera que “non é normal que a empresa estea aducindo perdas e que as súas contas nin sequera sexan públicas”, o primeiro paso para poder presentar un ERE.

E non son públicas porque, cando presentaron o ERE, aínda non estaban depositadas no Rexistro Mercantil, así que non existe documentación que certifique estas perdas de 42 millóns nas que basean a regulación de emprego.

Se no 2013 gañaron cartos e ao ano seguinte asinaron un novo convenio coa Xunta, como comezaron decontado a perder diñeiro?

O que si existen son datos do ano 2013, no que presenta unhas ganancias de 11,8 millóns de euros. Dáse a circunstancia de que Povisa era a empresa máis rendíbel do grupo Nosa Terra XXI, gañando cinco veces máis que a grande navieira Elcano, que, malia a súa dimensión só obtivo 2,2 millóns de beneficios.

E salta unha pregunta lóxica: se no 2013 gañaron cartos e ao ano seguinte asinaron un novo convenio coa Xunta, suponse que mellorando as condicións, como comezaron decontado a perder diñeiro?

A voceira de sanidade do BNG, a parlamentaria Montse Prado, afirma que “é magoante que o presidente Feixóo diga que a Xunta non ten que fiscalizar nada, cando a sanidade pública paga cos seus recortes o mantemento dunha empresa privada”.

Todos ollan cara Feixó

A Asociación Galega para a Defensa da Sanidade Pública faille dúas demandas a Xunta: “Non permitir a chantaxe” e que se comprometa a xestionar directamente o hospital no caso de que a empresa non garanta mantemento dos postos de traballo.

Tamén piden que se realice unha auditoría pública que analice a xestión do diñeiro público entregado a Povisa”e que a Xunta se comprometa “a non entregar un só euro máis entanto non se realice a auditoría”.

Poucos creen que a Xunta responderá ao xeito.

Para Pablo Vaamonde, coordenador xeral da Irmandade da Sanidade Galega (ISAGA), o presidente galego é un “experto e convencido privatizador. Foi a man que puxo a andar as nefastas Fundacións Sanitarias que logo houbo que rescatar e incorporar ao Sergas, porque estaban en quebra”.

Pablo Vaamonde afirma que “o traballo destrutivo de Feixó continúa agora: os centros privados ven asegurado o negocio e incrementan de xeito notábel a actividade derivada do Sergas”.

Povisa só seria un exemplo. Pero hai máis, como o acordo marco cos hospitais privados de A Coruña asinado non hai moito. “Logo de nove anos, a sanidade pública está nunha situación dramática”, conclúe Vaamonde.

A propiedade do Álvaro Cunqueiro

A Sociedade Concesionaria Novo Hospital de Vigo S.A., é unha unión temporal de empresas (UTE) que forman Acciona (Entrecanales, 43% do capital), Puentes y Calzadas (galega, 23%), Veolia (dona de Altair, socia orixinal, co 17%) e Concesía (17%).

A UTE é a mesma que realizou a obra do hospital que agora xestiona, nomeando a seu máximo responsábel.

O contrato co Sergas incluía que a mesma firma se faría cargo durante vinte anos da xestión dos servizos non clínicos do hospital Álvaro Cunqueiro e dos outros da área de Vigo. Por este traballo cobra un canon anual de 68 millóns de euros. Para executala, as empresas constituíron outra UTE: Sociedade Operadora Novo Hospital de Vigo.

O novo proxecto, co seu modelo de financiamento público-privado, supuxo un incremento tal que pasou dos 450 millóns de euros a 1.400 millóns.

Un financiamento que foi cuberto polo Sergas que solicitou un crédito de 110 millóns de euros ao Banco Europeo de Investimentos pois a concesionaria non daba atopado financiamento.

O modelo de contratación, denunciado ante a UE, evitou a fiscalización estipulada na Lei de Contratos do Estado.

Ademais de reducir as camas nun 31%, o proxecto adaptado tamén reduciu o 55% das camas de urxencias, o 31% dos quirófanos, elimináronse os laboratorios… As distintas superficies, aparcamentos, xardíns, zonas de espera etc, minguaron nun 75%… E até estreitaron as parades e mudaron os zócalos.

Mentres Povisa anuncia perdas, a UTE do Cunqueiro cada ano gaña máis cartos.