«As prazas seguiran tendo un carácter público, malia a saída da Xunta de Sogaserso». Quen así falaba era a conselleira Beatriz Mato no ano 2010 cando o goberno de Núñez Feixoo, que viña de desprazar ao bipartito PSOE-BNG, decide darlle a concesión das residencias da terceira idade á empresa Geriatros, hoxe Domus VI, cuxas residencias concentraron os casos máis graves de infeccións e falecementos polo coronavirus.
Aí comezou todo: privatizadas as residencias da terceira idade non tardaron moito tempo en converterse en asilos. «Podemos concertar cun segundo ou manter a titularidade. Pero a nós non nos gusta un sistema privado no que a Administración autonómica está en minoría accionarial, para iso preferimos que a xestión a asuman directamente as caixas de aforro», xustificábase a conselleira.
A Xunta adxudicaría a xestión de catro residencias por 28,7 millóns de euros.
O desmantelamento da rede pública galega de residencias da terceira idade formou parte da vaga privatizadora de Núñez Feixoo
No acordo asinado entre a Xunta e Caixanova, esta que no accionariado de Geriatros non poden estar socios privados, unicamente as caixas e a súa obra social.
O goberno bipartito creou no 2006 a Sociedade Galega de Servicios Sociais (Sogaserso). A Xunta posuía o 45% do capital e Caixanova o resto, através da empresa Geriatros, creada no 1994. No ano 2002 Caixanova entra no seu capital e ao ano seguinte faise co 100% do accionariado. No 2007 merca Abrente, xestora do Banco Pastor.
A iniciativa de formar unha grande rede de xeriátricos públicos, primeiramente nas principais vilas e nas cabeceira de comarca e, logo, en todos os concellos, era un dos planos estrela da vicepresidencia da Xunta, comandada por Anxo Quintana. Como o eran tamén as Galescolas. A Xunta non tardou en desmantelalas.
A Xunta non cumpre
“Hai que ter en conta que a Xunta ten plena capacidade administrativa nos centros de maiores e nós asumímolas con todas as consecuencias poñendo en marcha un sistema público de xestión”, coméntanos un dos responsábeis naquel bipartito das residencias da terceira idade.
Se o desmantelamento da rede pública galega de residencias da terceira idade, formou parte desa vaga privatizadora de Núñez Feixoo, e da entrada do grande capital nos negocios sociais, peor aínda foi que non se cumpran nin os pregos de condicións nin as funcións reguladoras e fiscalizadoras da Xunta.
O primeiro incumprimento foi que non puidesen entrar outros socios en Geriatros que non fosen as caixas, para preservar así, dalgún xeito, a titularidade pública.
A conselleira Beatriz Mato, que dicía que nos gustaba dun «sistema privado»”, non lle importou primeiro que o titular pasase a ser un banco, que foi onde acabou Caixanova.
Nin que, logo, Caixanova vendese Geriatros a un fondo de investimento hispano-luso, Magnum Capital, cofundado polo banqueiro Angel Corcóstegui. O prezo foi de 45 millóns de euros. Total nove millóns de plusvalía. Nin que máis tarde pasasen a mans do fondo británico ICG e do magnate francés do negocio da xeriatría Yves Journel.
A Xunta, que podía botar man de nova das residencias, non o fixo, malia a que «non gustaban dun sistema privado».
Mais o grande problema, segundo antigos reitores das residencias e responsábeis políticos de Sogarserso «é que están a incumprir os pregos de condicións, tanto no número de traballadores como de ocupantes das residencias, así como a maioría das outras disposicións”.
Non os cumpren e a Xunta tamén non exerce a súa función fiscalizadora. Fai o mesmo noutras concesións, por exemplo nas emisoras de radio ou televisións. É máis, segundo denuncian desde a Federación de Usuarios e Familiares das Residencias e desde a Alianza Galega polos Servizos Públicos para Maiores e Dependentes, todas as denuncias realizadas ou non obtiveron una resposta axeitada ou a Xunta deu as mesmas explicación que lles fornecera a empresa sen tomalas en consideración.
E iso que a Núñez Feixoo non lle gustaba o sistema privado.