Non tiña moitos amigos, non. Se cadra porque fixo todo o posible para non telos, ou porque a súa traxectoria pola vida, está chea de situacións complicadas, algunha delas difíciles de entender. Quen sabe. O caso é que Luco, Angel Porto, finou hai uns días supetamente e sen avisar, incumprindo a promesa de visitarme na miña aldea de Bouzamaior. Promesa que renovaba cada vez que coincidíamos nas manifestacións unitarias percorrendo ás rúas de Ferrol.
Como o traxecto a pesares de ser longo non dá para tanto debate pendente entre eñ e mais eu, sempre se comprometía a facerme unha visita á miña aldea. E xa non poderá ser.
Non era un tipo fácil este Luco, compartimos anos de traballo e loita no Comité de Empresa da Bazán e a pesares de ser un dogmático de manual, foi aceptando pouco a pouco que o sindicalismo nacionalista ía tomando corpo e forza nun Comité de Empresa no que Luco pensaba non perder nunca a hexemonía de CC.OO. Compartilo coa UGT non era o mesmo.
E algo de razón tiña. Aquelas Comisións Obreiras onde tantos e tantos traballadores deixaron a pel para conquerir os mellores Convenios Colectivos, loitando polas liberdades democráticas e contra a ditadura, que teñan que compartir os organismos democráticos polos que loitaron, o tiña especialmente cabreado. Moito temos debatido sobre esta cuestión. De como reconstruír un País e o Sindicalismo unha vez conquistadas as mínimas liberdades para poder facelo.
A verdade é que tiña un especial sentido do humor e sei que me tiña certo aprecio a pesares de todo, ou sería porque ese afecto compartido non o conseguía nin dentro nin fora da súa propia organización. Quen sabe.
Eu sempre tiven un gran respecto por todos aqueles valentes (tamén tiña que ver a valentía) que en tempos moi difíciles expuxeron ata as súas vidas para conquerir a democracia. E Luco aportou moito da súa vida para que nestes tempos de desmemoria non teñamos nin un mínimo de recoñecemento para a súa entrega. Eu cando menos si.
Sempre tiven un gran respecto por todos aqueles valentes ue en tempos moi difíciles expuxeron ata as súas vidas para conquerir a democracia
O relato que aínda gardo na miña memoria sería mais ou menos así:
No mes de maio do ano 1972, o réxime de Franco xa tiña encerrados nas cadeas de A Coruña e de Carabanchel a todas as persoas que consideraba responsábeis das folgas de Ferrol e Vigo e das accións reivindicativas que dende marzo dese ano berraban «democracia» poñendo en serios apuros a todo o aparato represor despregado polo país.
Como podía ser que seguisen aparecendo «“octavillas» polos talleres e polos barcos militares en construción? Diante desa situación, o Goberno nomeou a un Xuíz Instructor da Mariña de Guerra, vinculando así ao Exército nun conflito laboral e social.
Este veu a ser o Comandante de Infantería de Marina Juan Fraguela Diaz pertenecente ao SIM (Servizo de Información da Mariña de Guerra) e o 18 de maio xa ordea as primeiras detención e o ingreso na Prisión Naval de Caranza.
O dia 1 de Xuño, aparece no xornal de Ferrol unha «requisitoria»” do Comandante Fraguela contra, entre otros, Angel Porto Feal. E aí vai o Luco e apreséntase voluntariamente na Auditoría de Guerra, imaxino preguntando… «que carallo me queren?…” sendo enviado inmediatamente á Prisión Naval de Caranza quedando incomunicado.
Os días posteriores foron de verdadeiro inferno. Os torturadores sentíanse «protexidos» nunha prisión militar a diferencia da prisión da Coruña ou mesmo Carabanchel, as palizas e as vexacións foron constantes. O Comandante Fraguela ensañouse especialmente con Luco Porto. Tiveron que intervir outras autoridades militares grazas a presión de avogados e familiares para que aquel torturador rematara con aqueles «interrogatorios». Finalmente Luco foi procesado por propaganda ilegal cunha petición fiscal de catro anos de prisión e multa de trescentas mil pesetas.
Daquel Consello de Guerra lémbrome especialmente. Primeiro porque tratábase diso, nada menos que dun Consello de Guerra que demostraba que o réxime morrería si, pero morrería matando. E porque aquela mañá fría de principios de xuño, fixemos cola para entrar á sala do xuízo á que só puideron entrar os avogados e algún parente a pesares da dimensión da sala. Enchérana previamente de militares para que non puidésemos visualizar aquela inxustiza.
Será polo medo que sempre tiven á represión, ou polo respecto que merecen esas persoas e as súas familias que a Luco Porto entre outros sempre lle tiven moito respecto, iso que no Comité no que participamos e nas loitas nas que coincidimos sempre foi duro de convencer. Para poder ondear a bandeira galega no pau de popa da patrulleira Vigia onde quedamos encerrados loitando contra o «expedente de regulación de emprego» , o problema foi «convencer» a Luco de que tiñamos que provocar con ese xesto e que sei a Mariña abordaba a patrulleira pois moito mellor. Non foi fácil. Nada fácil, claro que despois do éxito da bandeira na opinión pública e a repercusión mediática, dera a impresión que a discusión previa fora ao revés. Nada, cousas do protagonismo.
Pois así foi, ou polo menos parecido, unha parte da vida entregada pola causa da liberdade e que demasiadas veces parece que non existiu nunca, protagonizada por homes e mulleres e as súas familias e que nunca aparecerán nos libros de texto como referentes. Que queden polo menos na nosa memoria. Que menos.
Grazas Luco.
Dende Bouzamaior no medio da pandemia do 2020
Luco tiña bos amigos, faltas a verdade nese aspecto