gtag('config', 'UA-106570544-1');
Luns, 28 Abril 2025

Lavapies, o barrio de Madrid do que nunca se falaba

Antonio pertence á asociación La Corrala. Un cartel en español, francés (polos senegaleses do barrio) e bangladeshí anuncia as festas de San Cayetano, San Lorenzo e La Virgen de la Paloma. No centro, un chulo e unha Manola, que ben se poderían reinterpretar como un turco, co seu bigote, e unha muller árabe, co seu pano. 

O barrio, popular até os setenta, foi despois tomado pola heroína e, hai uns vinte anos, polos chineses que viñeron de Francia, onde os obrigaban a pagar impostos “por cada caixa que movían”, di Antonio. Os chineses colocaron por aquí os seus almacéns maioristas, aos que acudían clientes de todas partes, Portugal incluída. Pasaban case todo o día en operacións de carga e descarga, ocupando as rúas estreitas, até que o concello prohibiu o tránsito de vehículos. Agora viven en Pozuelo e veñen en grandes automóbeis, con marcha redutora, conta tamén Antonio. 

O barrio é un decorado de tendas asiáticas, senegalesas e árabes. Os árabes son os únicos que non teñen apenas trato con La Corrala. A poucos metros, en dirección á igrexa-biblioteca, encóntrase o locutorio desde o que extremistas islámicos puxeron en marcha os explosivos do 11-M, o atentado que acabou coa vida de ducias de persoas e que a punto estivo de voar enteira a Estación de Atocha. 

Azulexos nas rúa do barrio madrileño de Lavapiés.

Antonio comenta, con tan discreto orgullo como usou para falar da igrexa-biblioteca, que, aquí perto, encóntrase tamén o famoso Laboratorio 4, creado por okupas e que foi o núcleo duro dos Indignados da Porta do Sol.

O barrio era o máis inseguro da cidade. Agora parece tranquilo. Incluso os turistas comezan a alugar locais e pisos. Está poñéndose de moda, sen que os ionquis se decidan aínda a abandonalo.

Polas palabras de Antonio sei que as administracións investiron bastante diñeiro despois do atentado. Probabelmente querían evitar que se formase aquí algún tipo de gueto islamista. Antonio sinala coa mirada o centro da praza, un poste cunha cámara dotada dun ángulo de visión de 360 graos. “Hai 48 cámaras destas no barrio”, di. Os turistas aparecen e desaparecen, cos seus pantalóns pirata e os seus cabelos louros. “Lavapies é moi citado nas zarzuelas”, aclara Antonio. 

O barrio era o máis inseguro da cidade. Agora está poñéndose de moda, sen que os ionquis se decidan aínda a abandonalo.

O dono dun restaurante mandou traer de Colombia unha figura da Virgen del Cisne. Logo, o cura da parroquia, un latinoamericano –a xerarquía decidiu adaptarse á clientela máis habitual–, solicitou para a igrexa a figura, pero non se puxeron de acordo sobre a porcentaxe do cepillo. O párroco reclamou entón unha virxe propia a Colombia. Antonio conta isto con ironía disimulada.

A fotógrafa Mariví Ibarrola recolle neste traballo un ensaio fotográfico polo bairro no seu tempo de maior degradación.

Ao saír, pasamos pola rúa Atocha. Observo o monumento –un grupo de abrigos enlazados– aos cinco avogados laboralistas asasinados a comezos da Transición por un grupo de ultradereita. Unha das avogadas que traballaban naquel despacho era Manuela Carmena. O edificio permaneceu clausurado, durante moitos anos, con madeiras cruzadas nas portas. Así se encontra agora o locutorio do 11-M, se é que non me confundín coas indicacións de Antonio, pois hai varios locutorios, moi próximos, pola zona. 

Compro medio quilo de claudias no mercado. O vendedor é suramericano, aínda que o rótulo da tenda está escrito en árabe. Onde agora se empraza este mercado, antes creaba ilusións o cine Doré. Nunha parede de La Corrala, un cartel reproduce a fachada dos numerosos cines e teatros que amenizaban o barrio e que foron pechando, pouco a pouco, nos anos oitenta.

Manuel Veiga Taboada
Manuel Veiga Taboada
Monforte de Lemos (1960). Xornalista, escritor. Doutor en Ciencias Políticas e Socioloxía.

Outros artigos

Lembranza documental da asemblea fundacional do BNG

Nas páxinas de A Nosa Terra, entre xaneiro e...

Luísa Villalta, no día das galegas nas letras 2022

Chega a novena edición da celebración en agosto das...

González Mariñas, homenaxe a un valedor do autogoberno galego

O 8 de xuño vai recibir unha homenaxe na...

Lembrando a María Xesús Arias, Pitusa

Golpea a desaparición da xornalista María Xesús Arias o...

Antía Cal, a mestra do Rosalia de Castro

Naceu no 1923 e foise na fronteira do centenario....

Maxín Alfredo Froiz: ‘Os hipermercados franceses estannos colonizando’

A entrevista ten tres décadas, pero o modelo e...

Artigos relacionados

Antía Cal, a mestra do Rosalia de Castro

Naceu no 1923 e foise na fronteira do centenario. Mestra excepcional, pedagoga da experiencia directa, a súa biografía alfómbrana as flores de moitas mulleres...

Maxín Alfredo Froiz: ‘Os hipermercados franceses estannos colonizando’

A entrevista ten tres décadas, pero o modelo e o debate que propoñía o recén desaparecido empresario galego Maxín Alfredo Froiz (1943-2022), segue de...

O sindicalista que recitaba a Curros

Tiven a sorte de coñecer, aprender e asombrarme coa súa dialéctica, cos seus coñecementos, coa súa postura diante das inxustizas que nos rodeaban a...
Share via
Copy link
Powered by Social Snap