Estaba alí sentada, no seu banco, todos os días, a calquera hora que houbese un pouco de raxeira. Non sei cantos anos levaba. Moitos. 

Cando pasaba por diante súa, ollábate con cara deses cans asustados que demandan un querer, unha palabra.

Eu comecei a dicirlle un ola. Un bos días. Unhas boas tardes… Case sen pararme. Ela devolvíamos con toda amabilidade e unha voz que me viña a demostrar que lle chegaba a pouco.

Non era unha comunicación moi requintada, pero era moito máis fonda do que semella. Demostráballe que ela non era un banco, que non formaba parte da paisaxe, senón da paisanaxe da rúa Marqués de Valterra.

Comecei a pararme con ela. As dúas palabras foron indo a catro ou a cinco. A preguntarlle como estaba. A falar do tempo. A súa cara enrugada iluminábaselle. Os seus ollos cansos, collían brillo. A súa boca agasallábame cun sorriso.

Sen saber cando, funme sentando onda ela e falando máis de vagar. Moito mo agradeceu, aínda que me dixera “como un mozo coma ti se vai a molestar por unha vella coma min. Os vellos xa non che servimos para nada”.

Tamén me contou que, na súa aldea, ninguén pasaba por diante sen saudar e, aínda que levaran ben apuro, sen parolar un anaco. “Pero aquí nin che miran para unha, torcen a cara para non verte. É coma se os molestases. Se fose unha rapaza nova e bonita, que o fun, habían de ollar. Habían. Pero dos vellos ninguén quere saber nada”.

Un día pregunteille de onde era. Díxome que do Carballiño. E de que parroquia? Sonlle de alá, contra Cea, sabe onde queda? Sei. E de que parte de Cea? Alá contra Oseira. Sabe onde queda? Sei. E de que parte de Oseira é? Sonlle de alá do monte. Pero de onde? Vostede non ha de coñecer. Sonlle de Confurco. Do mesmo lugar? Si. E logo cal é a súa casa? Alá no fondo. Xunto a cantina, rúa por medio da da Tereixa? Pero vostede moito sabe. É adiviño… Hai raio que o parta!. Botou unha grande e sonora gargallada e ollou para o señor Ramón, que estaba na fiestra do edificio do lado guichando e asistindo a nosa conversa.

O señor Ramón non pode saír da casa. Así que se asoma todos os días a fiestra para ver quen vai, quen ven e quen pasa ou pasea.

-Pois eu sonlle de Ribadavia, sabe… ,dixo para que eu o escoitara.

-E non hei de saber. Da mesma vila?

-Nacín á beira do castelo case. Pero xa hai tempo que non vou alá. Non me podo mover e non quero que os meus amigos me vexan en cadeira de rodas, sabe…

Aos poucos, a señora Dosinda, que así se chama a miña amiga, foime contando a súa vida. Para o que nos interesa agora, saber que lle morreu o home e que quedou soa alá na aldea e, como “me fallan as rodas, que non a cabeza que, grazas a Deus, aínda anda ben aqueloutrada, a miña filla teimou en traerme para xunto dela, e aquí estou, desterrada”. 

A señora Dosinda non quere estar todo o día tumbada no sofá ollando para a televisión. “Así, como estou soa, a filla e o xenro traballan, baixo a que me dea o aire, e tomar o sol, que seica é moi bo para esas vitaminas do raio”.

A señora Dosinda non quere estar todo o día tumbada no sofá ollando para a televisión. E que lle pasou, que lle ía pasar! Que viñeron os do axuntamento e nos quitaron o banco.

Tamén me contou que aquí estar está ben, pero “aínda que aquí che hai tanta xente, non ten unha con quen falar. Poder falar é o que máis me gorenta… Vostede é dos poucos que se paran. E o Ramón, que está aí na ventana, pero como queda un pouco lonxe e os dous oímos a medias só nos damos unhas palabras… Se fose alá na aldea, podíamos berrar, pero aquí seica non queda ben, sabe…”.

Alá ao lonxe, vimos que viña unha velliña, miúda, enxoita, cangada, con andar de pita careca, abrigo negro, bolso negro, turrando por un canciño tamén negro e de andar pasmón.

-“Esa que ven aí, a María, ti vela, víveche aquí ao lado. Pero non se para comigo, e aínda lle gusta falar ben, pero non pode parar. Mercáronlle ese canciño e chova ou faga frío, mañá e tarde, ten que pasealo até que mexa e caga. Que traballo ten a pobre… Eu se puidera tamén andaba, aínda que eu nunca che fun de pasear, sabe”.

O outro día o señor Ramón, que vive no entrechán, pediume se lle podía mercar un paquete de tabaco no bar, que quedara sen el e que mentres non viña a súa filla de traballar, non tiña quen llo levara. 

Funlle por el e pregunteille se sabía o que lle pasara a señora Dosinda, que había días que non a miraba.

-E que lle pasou, que lle ía pasar! Que viñeron os do axuntamento e nos quitaron o banco. Ve, aí arriba, pois hai unha pingueira e caía encima do banco da Dosinda… Pois sacárono e levárono alá para diante, para as escaleiras que soben a Torrecedeira… Agora a Dosinda non pode saír, non ten onde sentar. Cos días solleiros desta tempada… Cando a filla non traballa sácalle unha cadeira, pero ela soa non pode e está todo o día pechada a pobre. Dáme unha mágoa!. E vostede non podería facer algo para que volvan a traer o banco…

-E podería, señor Ramón, podería…